Çoxsaylı mieloma-bu onun normal fəaliyyətinə mane olan qeyri-məhdud anormal plazma hüceyrəsinin sümük iliyi tərəfindən nəzarətsiz hasilinin nəticəsidir. Adətən 60 və yuxarı yaşlı xəstələrdə diaqnoz qoyulur, xroniki xarakter daşıyır, ondan tamamilə qurtarmaq mümkün deyil. Düzgün seçilmiş müalicə vəziyyətə nəzarət etməyə, həyatı uzatmağa, onun keyfiyyətini saxlamağa imkan verir.
Acıbadem Maslak klinikasının professoru Mustafa Çetiner — az tanınılan, lakin daha çox yayılmış qan xəstəliyi olan çoxsaylı mielomadan danışır.
Sağlam bir insanda plazma hüceyrələri immunitet sisteminə lazım olan zülallar – antikor qrupu hasil edir. Genetika, ətraf mühit faktorları bədənin ehtiyaclarına uyğun olmayan bir zülal növü hasil edən anormal hüceyrələrin nəzarətsiz böyüməsinə səbəb ola bilər. Bu anormal protein çoxsaylı mieloma adlanır.
Dr. Mustafa Çetiner, anomal hüceyrələrin sümük iliyinə girərək onun fəaliyyətini pozduğunu, qırmızı qan hüceyrələrinin hasilinə maneə törətdiyini izah edir. Bu anemiyaya, bəzən qanaxma (hemorragik) diatezə gətirib çıxarır.
Həmçinin, orqanizm üçün lazım olan antikorlar artıq müvafiq miqdarda hasil edilmir, immunitet sistemi əziyyət çəkir, insan infeksiyalara qarşı həssas olur.
Anormal zülallar böyrək çatışmazlığına səbəb olan ciddi böyrək zədələnməsinə səbəb olur.
Bəzən sümüklər əziyyət çəkir-sümük toxuması itirilir. Bu, şiddətli ağrı, gözlənilməz sınıqlara səbəb olur.
Kalsium səviyyəsi çox yüksək olarsa, böyrəklər əziyyət çəkir, ürək ritmi pozulur, yorğunluq hissi, ürəkbulanma, qusma yaranır.
Başqa sözlə, çoxsaylı mieloma aşağıdakı simptomlar ilə müşayiət oluna bilər:
Professor xəstəliyin 3 əsas növünü müəyyənləşdirir.
10-15 il bundan əvvəllərdə həkimlərin yalnız bir neçə müalicə variantları var idi. Bu gün tədqiqatların nəticəsində onların sayı artıb. Mustafa Çetiner deyir: «Çoxsaylı mielomanın ənənəvi müalicəsində kemoterapi dərmanları ya tətbiq edilmir, ya da çox aşağı dozalarda istifadə olunur. Effektiv müasir üsullar yeni dərmanlardan istifadə etməklə başlayır. Və sonra istədiyiniz müalicə nəticəsini əldə etdikdən sonra xəstənin öz sümük iliyindən istifadə edərək sümük iliyi ototransplantasiyası aparılır.
Çoxsaylı mielomanın xroniki bir xəstəlik olduğunu xatırlamaq vacibdir. Onunla yaşamağı öyrənməlisən, müalicə edilə bilməyəcəyini, ancaq nəzarət edə biləcəyini unutma. Müalicə variantları müxtəlifdir və müvafiq müalicə və qayğı ilə sağ qalma səviyyəsi artır!»